Narodni muzej Beograd - Riznica kulture i istorije

Narodni muzej Beograd je jedan od najpoznatijih muzejskih ustanova u glavnom gradu. Nalazi se na odličnoj lokaciji i predstavlja centralno zdanje na Trgu Republike. Iako se u Beogradu nalazi veliki broj muzeja, Narodni muzej zauzima posebno mesto u samom srcu grada. Ispred muzeja nalazi se čuveni spomenik knezu Mihailu Obrenoviću. Spomenik prikazuje kneza Mihaila na konju sa podignutom rukom koja pokazuje na tada neoslobođene krajeve Srbije. Istaknuta imena gradova - Beograd, Smederevo, Kladovo, Šabac, Užice i Soko su gradovi koje je knez Mihailo povratio od viševekovne turske vlasti. Na začelju spomenika je uklesan srpski grb i zapisano: "Knezu Mihailu M. Obrenoviću III. Blagodarna Srbija".

Spomenik je čuven po tome što se na ovom mestu najčešće sastaju svi koji se nađu u Beogradu. Čuveno mesto "Kod konja" je već postalo centralno sastajalište mnogih. Upravo je po ovom knezu najpoznatija ulica u gradu, Knez Mihailova ulica, dobila ime. Narodni muzej Beograd i spomenik knezu Mihailu važe za prepoznatljive i glavne simbole naše prestonice.

Narodni muzej Beograd

Narodni muzej osnovan je davne 1844. godine ukazom ministra prosvete Jovana Sterije Popovića kao Museum Serbski i predstavlja najstariju muzejsku ustanovu u Srbiji što ga čini veoma značajnim i posebnim za našu zemlju. Kao što je već navedeno, nalazi se u samom centru Beograda, na prostoru između Trga Republike i ulica Čika Ljubine, Vasine i Laze Pauča, a svojom čeonom stranom gleda na Trg Republike, nekadašnji Pozorišni Trg. Sadašnja zgrada muzeja je podignuta 1903. godine za potrebe Uprave fondova i kasnije Hipotekarnu banku, jednu od najstarijih bankarskih ustanova u Srbiji. Interesantno je da je za fundiranje temelja ove zgrade prvi put je upotrebljen oblik armiranog betona. Tokom prvih radova na izgradnji muzeja nailazilo se na razne jame, podrume i bunare, a razlog tome je blizina nekadašnje Stambol kapije.

Ovakav objekat je u svoje vreme predstavljao pravu palatu, a fasada je bazirana na principima neorenesanse i sadržala je elemente neobaroka na kupolama. Tokom Drugog svetskog rata zgrada muzeja, odnosno sedište tadašnje Hipotekarne banke, je bila bombardovana i tada joj je porušen centralni deo sa kupolom. Tek nakon rata zgrada dobija novu namenu useljenjem jedne od najznačajnijih državnih institucija kulture - Narodnog muzeja.

Što se samog muzeja tiče, od kada je osnovan nekoliko puta je menjao svoje sedište. Prvo zdanje gde je Narodni muzej Beograd useljen bilo je Kapetan-Mišino zdanje odakle se muzej kasnije selio u nekoliko zgrada u blizini zdanja. U periodu između Prvog i Drugog svetskog rata za potrebe muzeja zakupljena je privatna kuća u ulici Kneza Miloša gde se nalazio sve do 1935. kada je preseljen u zgradu Novog dvora. Kasnije adrese muzeja bile su zgrada nekadašnje Berze na Studentskom trgu, Konak kneginje Ljubice, sve do zgrade Hipotekarne banke na Trgu republike gde se i danas nalazi.

Posebno je zanimljiv podatak da je zgrada Narodnog muzeja trebalo da bude izgrađena na Tašmajdanu od čega se kasnije odustalo. Zgrada muzeja se nalazi na mestu gde se nekada nalazila čuvena kafana "Dardaneli", boemska kafana gde su se okupljali ugledni umetnici, novinari, pisci, glumci, pesnici i političari.

Osnovne informacije o Narodnom muzeju Beograd

Narodni muzej Beograd osnovan je sa zadatkom da na jednom mestu prikuplja i čuva srpsku kulturnu baštinu. Muzej je ubrzo postao ugledna ustanova i reprezent društva, a uporedo je razvijao i svoju naučnu, istraživačku, izdavačku i izložbenu delatnost. Bio je i ostao centar informacija kako o srpskoj tako i evropskoj kulturnoj baštini, koju i danas čuva i dopunjava. Popularnost Narodnog muzeja poslednjih godina je znatno porasla čimeje potvrđena njegova važna uloga kao izvora saznanja i komunikacije između istorije i gledalaca.

Prvi inventar stigao je u muzej 1848. godine i činili su ga povelje i diplome, posude, statue, alatke, stari pečati, štampane i rukopisne knjige, kao i novac. Prva postavka priređena je tek 1864. godine. Godine 1904. priređena je prva jugoslovenska izložba na kojoj su se našli umetnici iz Srbije, Slovenije, Hrvatske i Bugarske. Malo ko zna da je u kratkom periodu ime muzeja promenjeno u Umetnički muzej, ali je brzo vraćen prvobitan naziv. Povodom 175 godina postojanja Narodni muzej Beograd je 2019. godine odlikovan je Sretenjskim ordenom prvog reda. Jedna od najvećih vrednosti koja se čuva u Narodnom muzeju je Miroslavljevo jevanđelje, najstariji i najdragoceniji ćirilički rukopis koji je nastao oko 1190. godine i od velikog je značaja za našu istoriju i kulturu.

Narodni muzej Beograd - Radno vreme

Ponedeljkom je muzej zatvoren za posetioce, dok je radno vreme ostalih dana:

Cena ulaznica za Narodni muzej Beograd

Nedeljom je ulaz za stalnu postavku Narodnog muzeja u periodu između 10 i 18 časova potpuno besplatan. Za ulaznice drugim danima potrebno je izdvojiti:

U muzeju je moguće organizovati i grupne posete za najmanje 10 osoba:

Grupne posete osnovnih i srednjih škola, kao i studenata često se organizuju u Narodnom muzeju. Ulaznice za đake, studente i penzionere dostupne su po ceni od 150 dinara uz odgovarajaći dokument. Deca do 7 godina ne moraju plaćati ulaz, kao ni osobe sa invaliditetom sa pratiocem, učenici srednjih umetničkih škola, studenti i profesori arheologije, istorije umetnosti, istorije i klasičnih nauka, FPU, FLU, Visoke škole SPC za umetnost i konzervaciju, srpskog jezika i književnosti, turistički vodiči i vaspitači. 

Muzeji u sastavu Narodnog muzeja Beograd

U sastav Narodnog muzeja se ubrajaju Galerija fresaka, Muzej Vuka i Dositeja, Spomen-muzej Nadežde i Rastka Petrovića, Muzej Lepenski vir i Arheološki muzej Đerdapa u Kladovu.

• Galerija fresaka - Prikuplja i čuva dela srpske srednjevekovne i vizantijske umetnosti zidnog slikarstva, ikonopisa, minijaturnog slikarstva i arhitekture sa prostora srednjevekovne Srbije i okolnih država.
• Muzej Vuka i Dositeja - Povećen je Dositeju Obradoviću, prosvetitelju i prvom srpskom ministru prosvete i Vuku Karadžiću, reformatoru srpskog jezika i tvorcu srpskog književnog jezika.
• Spomen-muzej Nadežde i Rastka Petrovića - Posvećen Nadeždi Petrović, slikarki i osnivačici Prve jugoslovenske umetničke kolonije u Sićevu i Rastu Petroviću, pesniku putopiscu i likovnom kritičaru.

• Muzej Lepenski vir - Mezolitska kultura Lepenski vir predstavljena je kroz eksponate oruđa i alatki, skulptura, nakita i žrtvenika.
• Arheološki muzej Đerdapa u Kladovu - Predstavlja istoriju raznorodnih kultura praistorijskog, rimskog i srednjevekovnog perioda na Dunavu.

Narodni muzej Beograd - Zbirke

Bogatu kolekciju zbirki Narodnog muzeja čini više od 400.000 najreprezentativnijih arheoloških i istorijsko-umetničkih predmeta. Tu se nalaze svedočanstva koja govore o arheologiji i istoriji umetnosti. Eksponati prikazuju razvoj i civilizacijske promene na području Srbije i zemlja iz susedstva kroz nekoliko istorijskih razdoblja. Među eksponatima se nalaze najznačajnija dela, od kojih neka potiču i nekoliko milenijuma pre nove ere, pa i onim iz XX veka. U kolekciju spadaju slike, skulpture, statue, maske, novac, freske, ikone i još mnogo toga što svedoči o istoriji našeg naroda.

Sve zbirke Narodnog muzeja su organizovane tako da se nalaze u četiri odeljenja i to:

Praistorija

Zbirku iz praistorije čine eksponati iz paleolita i mezolita, područja kulutre Lepenskog vira, neolita, eneolita, bronzanog doba, gvozdenog doba i sa područja Đerdapa. Arheološke zbirke poređane su hronološki tako da vode posetioce od paleolita ka kasnijim kulturama. Eksponati prikazuju svakodnevni život ljudi u različitim istorijskim razdobljima.

Antika

Period antike obuhvata antičku grčku i rimsku umetnost i kulturu. Eksponati oslikavaju običaje, novac i svakodnevni život ljudi u ovo doba, kao i kulturu Vizantije i Egipta. Sa naših podneblja prikazani su istorijski važni eksponati sa područja Kosmaja i Đerdapa. Kroz zbirke antičkog novca, epigrafskih i anepigrafskih spomenika posetioci se mogu upoznati sa ranim počecima života.

Srednji vek

Zbirka eksponata iz srednjeg veka su mnogim posetiocima najzanimljiviji deo stalne postavke. Nju čine predmeti iz perioda ranog srednjeg veka sve do Prvog srpskog ustanka. Izloženi su nakit, keramika, ikone, freske, kopije fresaka, verski predmeti i dela primenjene umetnosti koja nas uče o životu u nekadašnjoj srednjevekovnoj Srbiji, njenoj kulturi, umetnosti i životu.

Novi vek

Novi vek čini zbirka srpskog slikarstva, crteža i grafike iz XVIII i XIX veka, jugoslovensko slikarstvo, crteži i grafike XX veka, jugoslovenska skulptura, strana umetnost, novac, medalje i odlikovanja. Izuzetna zbirka bogata je delima najpoznatijih domaćih i stranih umetnika poput Paje Jovanovića, Uroša Predića, Ivana Meštrovića, Rubensa, Van Goga, Gogena, Pikasa, Kandinskog, Šagala i brojnih drugih uglednih umetnika iz italijanske, flamanske, holandske, francuske i evropske umetnosti.

Renoviranje Narodnog muzeja

Projekat restauracije, adaptacije i saniranja zgrade Narodnog muzeja obuhvatio je veliki broj građevinsko-zanatskih radova, uključujući i zamenu infrastrukturnih instalacija. Narodni muzej Beograd bio je zatvoren dugi niz godina zbog velikih radova. Nakon zavrešenog renoviranja muzej se može pohvaliti novim i savremenijim sistemom za smeštaj i prezentaciju kulturnih dobara. Nova postavka, koja je od 2003. godine bila zatvorena za javnost, sada je dostupna posetiocima. 

Jedan deo Narodnog muzeja bio je otvoren 2013. godine povodom obeležavanja 900 godina od rođenja Stefana Nemanje, a zvanično je otvoren 28. juna 2018. godine. 

Kako do Narodnog muzeja?

Narodni muzej Beograd se nalazi na centralnom gradskom trgu - Trgu republike. Ukoliko dolazite javnim gradskim prevozom, zgrada muzeja se nalazi u neposrednoj blizini stajališta Trg republike i stajališta Dom Omladine/ Skadarska. Od autobuskih linija ka muzeju saobraćaju 16, 24, 26, 27, 27E, 31, 32E, 35, 37, 43, 44, 58, 95 i 96. Minibusevi E2, E6 i E8 će Vas odvesti do Narodnog muzeja, kao i linije trolejbusa 19, 21, 22, 22L i 29.

Ukoliko dolazite sopstvenim prevozom, preporučujemo Vam da svoje vozilo ostavite na parkingu Beograd - javnom parkiralištu ili garaži. Muzej nema svoj parking prostor, ali se u blizini nalazi javna garaža "Obilićev venac", parkiralište "Kalemegdan", javna garaža "Pionirski park" i parkiralište "Politika".

Posetite našu riznicu kulture i umetnosti

Ono što Narodni muzej Beograd ima da ponudi je pravo blago istorijskih dela koja imaju veliki kulturni i umetnički značaj. Po samom završetku radova Muzej je postao jedna od najposećenijih muzejskih ustanova u gradu i centralno mesto kulturnog života u Beogradu. Za aktuelne tematske izložbe se uvek traži karta više, a od skora se u muzeju organizuju Porodični dani, posete i radionice posvećene roditeljima i deci. 

Na našem sajtu možete pronaći smeštaj u neposrednoj blizini Narodnog muzeja i ostalih popularnih ustanova i mesta koja krase strogi centar Beograda, a to su apartmani Beograd centar. Kada je reč o smeštaju u blizini Narodnog muzeja, za vreme aktuelnih postavki sav kapacitet bude popunjen, jer turisti iz Srbije, regiona i inostranstva redovno prate dešavanja u okviru muzeja. To možete uraditi i Vi tako što ćete pratiti zvaničan veb-sajt Narodnog muzeja Beograd i biti u toku sa svim novostima!